Kỷ niệm 28 năm hình thành và phát triển của Liên minh HTX tỉnh Đắk Lắk

Vào cuối những năm 80 và đầu những năm 90 của thế kỷ 20, do chưa thích ứng được với cơ chế thị trường, phong trào hợp tác xã (HTX) ở nước ta lâm vào tình trạng suy thoái. Phần lớn các hợp tác xã làm ăn thua lỗ kéo dài, nợ nần chồng chất buộc phải giải thể hoặc hoạt động cầm chừng, tồn tại hình thức; vai trò của Ban quản lý hợp tác xã mua bán và Liên hiệp hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp lúc đó cũng không còn tác dụng trong thực tiễn. Đứng trước tình hình đó, đầu năm 1993 Đảng và Nhà nước ta chủ trương củng cố tổ chức này để góp phần khôi phục và phát triển hợp tác xã trong điều kiện của nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đó là hình thành một tổ chức có chức năng đại diện, hỗ trợ, bảo về quyền lợi hợp pháp của các hợp tác xã. Vào tháng 10 năm 1993, Đại hội đại biểu toàn quốc các hợp tác xã được tổ chức tại Thủ đô Hà Nội để quyết định thành lập Hội đồng Liên minh các hợp tác xã Việt Nam. Sau khi Luật hợp tác xã 1996 ra đời và được sửa đổi bổ sung lần thứ nhất vào năm 2003, cũng tại Đại hội đại biểu HTX toàn Quốc lần thứ hai vào tháng 01/2000 đã lấy tên chính thức của tổ chức là Liên minh hợp tác xã Việt nam và thống nhất trong toàn hệ thống. 
Ở Đắk Lắk, Hội đồng Lâm thời các Doanh nghiệp ngoài Quốc doanh tỉnh được thành lập ngày 23 tháng 10 năm 1993. Tháng 8 năm 1995, Đại hội lần thứ nhất các hợp tác xã, doanh nghiệp thành viên của tỉnh được tổ chức. Đại hội quyết định lấy tên tổ chức là “Hội đồng Liên minh các HTX tỉnh Đăk Lăk. Việc ra đời một tổ chức mới và từ diễn biến của Đại hội đã góp phần cùng cả nước giải quyết được 2 vấn đề hết sức tích cực đó là: chặn đứng tình trạng giải thể hàng loạt hợp tác xã và tạo xu hướng phát triển, tạo tiền đề cho HTX củng cố; tổng kết phong trào HTX và chuẩn bị cho việc ra đời Luật HTX năm 1996.
Đại hội lần thứ hai Liên minh hợp tác xã và doanh nghiệp ngoài quốc doanh được tổ chức trong 2 ngày 27-28/12/2000. Tại thời điểm này, tình hình HTX ở tỉnh ta cũng như cả nước đã đánh dấu sự phát triển rất lớn, sự chuyển đổi tích cực về chất trong hoạt động của mình. Đánh dấu phương pháp hoạt động mới, tư duy mới của tổ chức Liên minh HTX, vì từ tổ chức phi Chính phủ chuyển sang tổ chức kinh tế - xã hội. Như vậy, cũng đồng nghĩa chúng ta đã thiết lập được mô hình HTX kiểu mới; kiên quyết giải thể HTX yếu kém; tác động tích cực vào sự phát triển của tổ hợp tác và HTX; nhiều HTX mới được ra đời trong giai đoạn này.
Đại hội lần thứ ba được tổ chức từ 16-17/11/2005. Đại hội III Liên minh HTX tỉnh đã chú trọng 2 mảng tưởng chừng như không mới, nhưng lại hết sức quan trọng: một là, Phải thực sự trở thành cơ quan tham mưu cho Tỉnh uỷ, UBND tỉnh về kinh tế hợp tác và hợp tác xã (như tuyên truyền vận động phát triển HTX; đào tạo, bồi dưỡng; tư vấn, hỗ trợ HTX..). Hai là, gắn và coi trọng sự tồn tại của thành viên; Liên minh HTX tỉnh phải chuyển mình theo hướng tăng cường các dịch vụ cho thành viên; phải mang đến cho họ những cái mà họ cần, chứ không phải cái mình có; phải coi sự phát triển của Liên minh HTX tồn tại song cùng với sự phát triển của thành viên. Đại hội lần thứ tư Liên minh HTX tỉnh Đăk Lăk diễn ra vào 28, 29 tháng 12 năm 2010. Đại hội thứ năm diễn ra vào ngày 28, 29 tháng 12 năm 2015 và Đại hội thứ sáu diễn ra vào ngày 01, 02 tháng 10 năm 2020. Đại hội tiếp tục tiếp thêm niềm tin để các HTX nỗ lực vươn lên, phát triển ổn định và bền vững. Đại hội đã đánh giá tổng kết nhiệm kỳ qua một cách đầy đủ, nhìn rõ những kết quả cũng như hạn chế, yếu kém của phong trào HTX; đồng thời rút ra được những bài học quý giá để có những bước đột phá trong hoạt động của mình. Giúp cho kinh tế tập thể tỉnh nhà có bước phát triển cả về số lượng, chất lượng, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.
Thực hiện các quy định của Luật Hợp tác xã, Điều lệ Liên minh HTX Việt Nam, Điều lệ Liên minh HTX tỉnh, cùng với sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều điều của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; sự phối hợp triển khai của các sở, ngành, tổ chức đoàn thể và UBND các cấp; sự nỗ lực vượt khó của cán bộ, thành viên, người lao động trong khu vực kinh tế tập thể trong 28 năm đã đạt được kết quả đáng khích lệ.
Tính đến nay, toàn tỉnh có 603 HTX (tăng 513 HTX so với năm 1993. Năm 1993, toàn tỉnh có 90 HTX hoạt động theo Luật HTX). Trong đó: 387 HTX nông nghiệp, 51 HTX công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, 54 HTX vận tải, 24 HTX thương mại - DV, 26 HTX xây dựng và 12 Quỹ tín dụng nhân dân; 100% số HTX đã chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012.
Trong 28 năm qua, kinh tế tập thể tỉnh Đắk Lắk phát triển theo hướng tích cực; HTX hoạt động yếu kém từng bước được củng cố, HTX khá giỏi tăng lên; tính chủ động trong hoạt động sản xuất, kinh doanh ngày càng được thể hiện rõ nét, nhiều HTX đã mở rộng ngành nghề và nâng cao chất lượng dịch vụ. Theo đánh giá chung, số HTX khá giỏi chiếm 45%, HTX trung bình chiếm 42%, HTX yếu kém chiếm 13%.  
Cùng với sự đổi mới, phát triển của khu vực kinh tế tập thể trong 28 năm qua, cũng là thời gian ghi dấu ấn của sự trưởng thành, phát triển của Liên minh HTX tỉnh Đắk Lắk. Từ 03 cán bộ được UBND tỉnh điều động qua để hình thành tổ chức Liên minh HTX, đến nay Liên minh HTX tỉnh đã được UBND tỉnh giao ổn định 19 biên chế và 15 cán bộ hợp đồng có thời hạn để giúp đỡ, theo dõi kinh tế tập thể tại các huyện, thị xã, thành phố. Hiện nay, Liên minh HTX tỉnh có một trụ sở khang trang; trang thiết bị và phương tiện phục vụ công tác chuyên môn nhìn chung được bố trí khá hoàn thiện. Trong 28 năm qua, mỗi cán bộ, công nhân viên cơ quan đã cố gắng khắc phục khó khăn, mỗi cá nhân xác định rõ trách nhiệm, không ngừng học tập, nghiên cứu để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Xây dựng cơ quan Liên minh HTX tỉnh và khu vực kinh tế tập thể tỉnh nhà ngày càng phát triển về số lượng và chất lượng.